ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
Συμβουλευτική και θεραπεία ζεύγους και οικογένειας
Όλες οι σημαντικές σχέσεις που συνάπτουμε κατά την διάρκεια της ζωής μας αποτελούν κομμάτι του εαυτού μας, της προσωπικότητάς μας. Αποδεχόμαστε κάπως ασυνείδητα τα θετικά στοιχεία, θεωρώντας τα αυτονόητα και αποφεύγουμε να συζητήσουμε τα κομμάτια εκείνα που μας πληγώνουν, που μας αγγίζουν σαν ένα “αγκάθι”.
Αντιδρούμε παρορμητικά, εχθρικά, θυμωμένα, ανοίγοντας την “πληγή” ακόμη περισσότερο. Τόσο στις ερωτικές σχέσεις, όσο και μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο, οι άνθρωποι νοηματοδοτούν ένα “πρόβλημα” με διαφορετικό τρόπο ο καθένας, λόγω της μοναδικότητας κάθε προσωπικότητας και των ξεχωριστών τους πεποιθήσεων. Πολλές φορές μπορεί άθελά μας να συντηρούμε ένα πρόβλημα ή ακόμη μπορεί το ίδιο να συντηρεί με κάποιον τρόπο την σχέση μας.
Μέσω της συστημικής προσέγγισης, η οικογένεια και το ζευγάρι αντιμετωπίζεται ως ένα ανοιχτό σύστημα όπου τα ακανθώδη ζητήματα εντοπίζονται στο σύνολό του κι όχι σε κάποιο μεμονωμένο άτομο, παρέχοντας ευκαιρίες στους εμπλεκόμενους να κατανοήσουν και να υποστηρίξουν καλύτερα ο ένας τον άλλον, να ενισχύσουν το αίσθημα ικανοποίησης και συναισθηματικής εγγύτητας και να εξουδετερώσουν τυχόν ανασφάλειες και εχθρότητες.
Διαχείριση κοινωνικών αλλαγών και οικονομικών δυσχερειών
Ως άνθρωποι, αισθανόμαστε άνετα με αυτά που μας είναι ήδη γνώριμα και φοβόμαστε να έρθουμε αντιμέτωποι με τυχόν αλλαγές. Ωστόσο, καλούμαστε να αναγνωρίσουμε ότι όλα κάποια στιγμή μπορούν να αλλάξουν. Από κάτι μικρό, όπως μία κυκλοφοριακή συμφόρηση στον δρόμο για δουλειά ή μια απρόοπτη διακοπή νερού την ώρα του βραδινού μπάνιου, έως και κάτι μεγαλύτερο, όπως μια μετακόμιση ή την απρόσμενη απόλυση από την εργασία, όλες οι αλλαγές επιφέρουν άγχος και αγωνία για το μέλλον. Στην προσπάθειά μας να καταπιέσουμε ή να αποφύγουμε τα συναισθήματα που μας προκαλούν, οδηγούμαστε σε πράξεις που όχι μόνο δεν αποφορτίζουν, αλλά αντιθέτως εντείνουν το άγχος και την πίεση που αισθανόμαστε. Η σταδιακή συνειδητοποίηση και αντιμετώπιση αυτών των μεταβολών κρίνεται αναγκαία για την ψυχική μας ευημερία.
“Ενοχλήσεις” ύπνου - εφιάλτες, ζωντανά όνειρα, υπνοβασία, υπερυπνία, αϋπνία
Η ποιότητα του ύπνου συνυφαίνεται με την ψυχική μας υγεία. Κατ’ επέκταση, τα όνειρα αποτελούν την πρόσβασή μας στο ασυνείδητο μέρος της ψυχής και εμπεριέχουν ξεχωριστά νοήματα για τον καθένα. Όταν κανείς απελευθερωθεί από τους περιορισμούς της πραγματικότητας, και συνεπώς λειτουργεί βάσει της αρχής της ευχαρίστησης και όσων απασχολούν την σκέψη του, τότε ενεργοποιούνται τα βαθύτερα συναισθήματα και οι επιθυμίες του.
Η ερμηνεία των ονείρων αποτελεί βασικό ψυχαναλυτικό εργαλείο και συμβάλλει στην αποκάλυψη της αρχική επιθυμίας ή του αρχικού φόβου που βρίσκεται κάτω από την μεταμφίεση των εικόνων που βλέπουμε. Η αντιμετώπιση μιας δυσλειτουργίας του ύπνου μπορεί παράλληλα να οδηγήσει και στην ανακούφιση άλλων συμπτωμάτων ψυχικής έντασης, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να εντοπίζεται και να αναφέρεται κατά την διάρκεια της συνεδρίας, σαν ξεχωριστό γεγονός.
Η ομαλή μετάβασή μας στο στάδιο του ύπνου παίζει κομβικό ρόλο για την αποφόρτισή μας έπειτα από μια κουραστική μέρα και την βατή διαχείριση της επομένης.
Φοβίες όλων των ειδών - ειδική φοβία, κοινωνική φοβία, αγοραφοβία
Ο φόβος είναι ένα βασικό συναίσθημα που προκαλείται από τη συνειδητοποίηση ενός πραγματικού ή πλασματικού κινδύνου, το οποίο προφυλάσσει το άτομο από ενδεχόμενα που θα μπορούσαν να θέσουν το ίδιο σε “κατάσταση συναγερμού”.
Όταν όμως ο φόβος είναι δυσανάλογος με τον πραγματικό κίνδυνο και διαταράσσει την λειτουργικότητά μας, αποκτά το νόημα της φοβίας. Συνήθως αναγνωρίζουμε ότι ο φόβος μας είναι υπερβολικός, ωστόσο κάνουμε τα πάντα για να τον αποφύγουμε και να μην έρθουμε αντιμέτωποι με το αντικείμενο ή την κατάσταση. Οι προσωπικές μας εμπειρίες, παρελθοντικά τραυματικά γεγονότα, αναμνήσεις ή συνδυασμός μιας άσχετης κατάστασης με κάποιο επώδυνο γεγονός μπορούν να αποτελέσουν αιτίες έναρξης των ίδιων μας των φοβιών. Όσο ασήμαντες κι αν φαίνονται αυτές οι φοβίες, σε ξένο μάτι, είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μπορεί να οδηγήσουν τον άνθρωπο που τις βιώνει σε κοινωνική απόσυρση, απώλεια εργασίας, ακόμη και την διάλυση σημαντικών σχέσεων.
Το άτομο που βιώνει το υπερβολικό αυτό φοβικό συναίσθημα, οφείλει να καταλάβει ότι για να το ξεπεράσει χρειάζεται να καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια, αλλά συγχρόνως να είναι και ιδιαίτερα υπομονετικό. Ένα ζήτημα που έχει τις ρίζες του στα βαθύτερα στρώματα του ψυχικού μας κόσμου, δεν είναι δυνατόν να ξεπεραστεί από τη μια στιγμή στην άλλη.
Διαχείριση και κατανόηση του πένθους και της απώλειας
Η μοναδική μόνιμη κι οριστική κατάσταση με την οποία καλούμαστε να έρθουμε όλοι αντιμέτωποι κατά την διάρκεια της ζωής μας είναι ο θάνατος. Συχνά αρνούμαστε ακόμη και να προφέρουμε την ίδια την λέξη, διότι μας προκαλεί συντριπτικά επώδυνα συναισθήματα. Το αίσθημα της απώλειας που βιώνει το κάθε άτομο είναι ξεχωριστό και σε καμία περίπτωση δεν επιδέχεται συγκρίσεις ή απλουστεύσεις, όπως ακριβώς και οι ίδιες οι σχέσεις.
Ο δεσμός με τους γονείς, τους φίλους, τα αδέρφια, τους συντρόφους, τα κατοικίδια αποτελούν ένα μοναδικό βίωμα για τον καθένα μας. Από μια μικρή απώλεια, όπως αυτή ενός σημαντικού (συναισθηματικά) αντικειμένου, μέχρι και την ολοκληρωτική απώλεια, τον θάνατο ενός κοντινού μας προσώπου, όλες έχουν ένα ιδιαίτερο νόημα, μας αφήνουν συναισθηματικά κενούς, μπερδεμένους, μη γνωρίζοντας τι επακολουθεί. Παρόλο που δεν υπάρχει τίποτε το “παθολογικό” στον πόνο, η αναγνώριση και η αντιμετώπισή του αποτελεί μια μακροχρόνια και επίπονη διαδικασία, στην οποία θα ήταν εποικοδομητικό να ζητήσουμε βοήθεια και να συμπορευτούμε με κάποιον ειδικό.
Χωρίς την προθυμία να αγκαλιάσουμε τον πόνο, για όσο χρόνο χρειαστεί, ώστε να προβούμε σε επιλογές που ίσως πριν, αγκιστρωμένοι, δεν σκεφτήκαμε ποτέ πως θα χρειαστούμε, πολλές φορές προχωράμε τυφλά μέσα στην απώλεια, προσπαθώντας να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις της εξωτερικής πραγματικότητας, χωρίς εσωτερικά αποθέματα. Δεν απαλλασσόμαστε από τον πόνο, μαθαίνουμε να ζούμε με αυτόν.
Διαταραχές της διάθεσης - καταθλιπτικά συναισθήματα, δυσθυμία, κυκλοθυμία, μανιακά και υπομανιακά επεισόδια
Ποιος δεν έχει σηκωθεί χαρούμενος το πρωί, έχει αποκτήσει νευρική διάθεση το μεσημέρι και έως το βράδυ είναι στεναχωρημένος και απογοητευμένος, χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο; Οι εναλλαγές αυτές στην διάθεση είναι απόλυτα φυσιολογικές, αναλογιζόμενοι τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητάς μας και τις στρεσογόνες συνθήκες στις οποίες υποβάλλουμε τον εαυτό μας.
Ωστόσο υπάρχουν και συναισθήματα ή εναλλαγές των συναισθημάτων αυτών, τα οποία παρεμποδίζουν την καθημερινότητα και λειτουργικότητά μας, καθιστώντας μας ανίκανους να υλοποιήσουμε όσους στόχους έχουμε θέσει μέσα στην ημέρα. Αναφερόμενη εδώ σε “διαταραχές της διάθεσης”, δεν θα επιθυμούσα να αναλύσω και να επεξηγήσω τη σημασία των διάφορων ειδών που προσδιορίζονται από την Αμερικάνικη Ψυχιατρική Εταιρεία (μείζων καταθλιπτική διαταραχή, δυσθυμική διαταραχή, διπολική διαταραχή).
Είναι απλοϊκό να τοποθετήσουμε ταμπέλες στις διάφορες διακυμάνσεις της διάθεσης και να αποδοθούν χαρακτηριστικά διαταραχών τα οποία, εάν διεισδύσουμε βαθύτερα στον ψυχισμό του ατόμου, θα συνειδητοποιήσουμε πως δεν ανήκει και τόσο εν τέλει στην “ετικέτα” αυτή. Ένα εύλογο ερώτημα που οφείλουμε να θέσουμε στους εαυτούς μας είναι το εξής: Οι συμπεριφορές μας είναι αυτές καθ’ αυτές που οδηγούν στην διάγνωση μιας διαταραχής ή η ίδια η διάγνωση καθοδηγεί την συμπεριφορά μας;
Κάθε συναίσθημα που βιώνουμε πρέπει να αναγνωρίζεται και να μας θέτει προβληματισμούς, ώστε να είμαστε μετέπειτα σε θέση να το αντιμετωπίσουμε κατάματα και να τροποποιήσουμε τη σκέψη και την συμπεριφορά μας.
Διαταραχές άγχους και κρίσεις πανικού - στρες, γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, ψυχαναγκασμός-καταναγκασμός, διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό στρες
Ελάχιστοι από εμάς περνούμε έστω και μία βδομάδα της ζωής μας χωρίς να αισθανθούμε άγχος. Αυτό ξεπερνάει τα όρια του “φυσιολογικού”, όταν επηρεάζει τις καθημερινές μας δραστηριότητες, μας δημιουργεί ένα αίσθημα “πνιξίματος” και παρεμποδίζει την διεκπεραίωση καθηκόντων. Οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούν τον συνηθέστερο τύπο ψυχιατρικής διάγνωσης. Επιπλέον, το άγχος είναι αλληλένδετο με τα ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως αϋπνίες, ταχυκαρδίες, αρρυθμίες στην αναπνοή και στομαχικά προβλήματα. Εκείνοι που αισθάνονται άγχος χωρίς προφανή λόγο συχνά έχουν ενοχλητικές σκέψεις που επηρεάζουν την άντληση ικανοποίησης στην καθημερινή τους ζωή.
Αυτές οι σκέψεις δεν κλέβουν μόνο την ευτυχία. Κατά έναν περίεργο τρόπο, οι αρνητικές σκέψεις μπορούν να επιφέρουν αυτό που φοβόμαστε περισσότερο. Το να αισθάνεται κάποιος μόνιμα αγχωμένος, να μην μπορεί να βάλει το μυαλό του σε μία τάξη, να νιώθει διαρκώς πιεσμένος και “αποσυντονισμένος”, οδηγεί στην μείωση της ικανοποίησης και την πεποίθηση ότι δεν μπορεί να καταφέρει τίποτα. Είναι σημαντικό να εστιάζουμε στα θετικά στοιχεία της ζωής μας, να προγραμματίζουμε όσα θεωρούμε ότι είμαστε σε θέση να εκτελέσουμε και να μην “υπερμπουκώνουμε” την καθημερινότητά μας. Οφείλουμε να αποδεχτούμε ότι δεν βρίσκονται όλα κάτω από τον έλεγχό μας, κι αυτό δεν είναι απαραιτήτως ολέθριο.
Τοξικοεξαρτήσεις - αλκοόλ, ψυχοτρόπες ουσίες, τζόγος και τυχερά παιχνίδια
Το φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Ήδη από την νεαρή ηλικία, παρατηρείται αυτή η μάστιγα, η οποία παρουσιάζεται ως “γιατρικό” για τον αφόρητο και βουβό ψυχικό πόνο, ως “αντίδοτο” της απαισιοδοξίας και της μιζέριας, ως τρόπος διαφυγής από την αποπνικτική καθημερινότητα. Όποια μορφή κι αν έχει, αλκοόλ, συναισθηματικής εξάρτησης, φαγητού, ναρκωτικών ουσιών, τζόγου, οι συνέπειές της είναι καταστροφικές.
Κάθε μορφή εξάρτησης δημιουργείται από ψυχικό πόνο ο οποίος δεν είναι υποφερτός και δημιουργεί την ανάγκη για εξωτερίκευση των συναισθημάτων. Οικογένειες διαλύονται, σχέσεις εξανεμίζονται, φιλίες χάνονται. Όσο υποστηρικτικό κι αν είναι το δίκτυο από το οποίο πλαισιώνεται, το άτομο που έχει εξαρτηθεί, με τον τρόπο του, απωθεί όποιον προσπαθεί να το βοηθήσει, επιζητώντας κατανόηση μόνο από ομοίους του. Ταυτόχρονα, η υποτίμηση του κοινωνικού χαρακτήρα του φαινομένου είναι επικίνδυνη γιατί καθιστά το χρήστη υπεύθυνο για την εξάρτησή του. Πολλές φορές, το άτομο σημειώνει σημαντική πρόοδο όμως, μόλις εμφανιστεί εκ νέου μπροστά του κάποιο ψυχοπιεστικό γεγονός, “κατρακυλά” και πάλι.
Απαιτείται τεράστια δύναμη, θέληση και υπομονή, τόσο από το ίδιο το άτομο όσο και από το στενό του περιβάλλον, ώστε να εξοστρακίσει όποιον δεσμό τον κρατούσε “αιχμάλωτο”, να εκφράσει ελεύθερα τα συναισθήματά του και να κατανοήσει πως η εξάρτηση, μακροπρόθεσμα, επιβαρύνει τον ψυχισμό του, δεν τον λυτρώνει.
Διαταραχές πρόσληψης τροφής - ανορεξία, βουλιμία, δυσαρέσκεια για το σώμα, υπερφαγία
Κρίνοντας από τα σημερινά πρότυπα σωματικής διάπλασης, που παρουσιάζουν ως ιδανικό σώμα την λεπτότητα του γυναικείου σώματος και το μυώδες, καλλίγραμμο ανάστημα του άνδρα, μπορούμε ευνόητα να κατανοήσουμε γιατί υπάρχει τόση μεγάλη ενασχόληση με το φαγητό. Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής ξεκινούν όταν η ενασχόληση αυτή γίνεται εμμονή. Η κατανάλωση τροφής λαμβάνει χώρα τις περισσότερες φορές συμβολικά, ως μια λαθεμένη τακτική, για την άσκηση ελέγχου πάνω στην ζωή μας, για να καλυφθεί ένα συναισθηματικό κενό ή για την μετάδοση ενός μηνύματος. Οι πιο συνηθισμένες μορφές είναι η ψυχογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία.
Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής χαρακτηρίζονται από ακραία συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές, σχετικά με τη λήψη τροφής, το βάρος και την εικόνα του σώματος. Σε αυτήν την κατηγορία συγκαταλέγεται και η επεισοδιακή υπερφαγία. Οι ενδείξεις ενδέχεται να εμφανίζονται ήδη από την εφηβική ηλικία και δεν είναι εύκολα εντοπίσιμες, καθώς το άτομο συνήθως “κρύβεται” και δεν αποκαλύπτει τα ”τελετουργικά” του. Είναι μείζονος σημασίας να παρατηρούμε, να συζητάμε και να τροποποιούμε τέτοιου είδους συμπεριφορές, ακόμη κι αν αυτό φαντάζει κάπως αμελητέο σε όσους δεν το βιώνουν.
Διαχείριση αυτοκαταστροφικών τάσεων και αυτοκτονικών ιδεασμών
Η αυτοκτονία αποτελεί την ακραία μορφή εκδήλωσης του ανυπόφορου συναισθηματικού αδιέξοδου. Όταν κάποιος φθάσει σε σημείο να σκέφτεται να βάλει τέλος στη ζωή του, αυτό σημαίνει πως τη βιώνει ως δυσβάσταχτη, επώδυνη, μη διαχειρίσιμη. Πολλές φορές το άτομο που γίνεται αυτόχειρας δεν προϊδεάζει τον περίγυρό του, άλλες φορές πάλι τα σημάδια είναι ορατά και τρανταχτά.
Οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές δεν οδηγούν πάντοτε στην εκτέλεση της πράξης, αλλά αποτελούν μια κραυγή βοηθείας, ένα ξέσπασμα του ατόμου στον ίδιο του τον εαυτό. Εσφαλμένα πιστεύεται πως η συζήτηση γύρω από την αυτοκτονία ενδέχεται να παρακινήσει το άτομο στην αφαίρεση της ζωής του. Είναι ένα θέμα που οφείλουμε να αναπτύξουμε, να εμβαθύνουμε στις ρίζες του και να συμβάλλουμε στην καταπολέμησή του. Δεν είναι παρανοϊκός, ούτε τρελός, ο άνθρωπος με αυτοκτονικό ιδεασμό και αντίστοιχα καλούμαστε να μην τον αντιμετωπίζουμε καθ’ αυτόν τον τρόπο.
Σεξουαλικές διαταραχές αναφορικά με την σεξουαλική επιθυμία, την σεξουαλική διέγερση, διαταραχές οργασμού και παραφιλίες (συγκεκριμένες ασυνήθιστες φαντασιώσεις και πράξεις) & γενικότερα έλεγχος δυσλειτουργικών γνωστικών σχημάτων γύρω από την σεξουαλική επιθυμία και πράξη
Η σεξουαλικότητα αποτελεί ένα μόνιμο θέμα-ταμπού στην κοινωνία μας. Ο καθένας μας έχει ορισμένες προτιμήσεις και φαντασιώσεις που μερικές φορές ενδέχεται να εκπλήξουν ή ακόμη και να σοκάρουν τους άλλους. Όταν όμως αυτές επηρεάζουν εμάς τους ίδιους ή τις σχέσεις μας με επιβλαβείς ή ανεπιθύμητους τρόπους, τότε ξεπερνάει τα όρια του φυσιολογικού.
Πολλοί άνθρωποι έχουν διαλύσει σχέσεις λόγω των σεξουαλικών τους προτιμήσεων, αποδίδοντας συνήθως την ευθύνη σε άλλους τομείς ή στην ανύπαρκτη ανοχή του συντρόφου τους. Τις περισσότερες φορές η ντροπή είναι ο κύριος ανασταλτικός παράγοντας για να αναφερθεί ένα περιστατικό αποκλίνουσας σεξουαλικής συμπεριφοράς.
Μάλιστα, όταν δεν γίνεται ποτέ αναφορά σε αυτό το κομμάτι της ζωής μας, το ίδιο το άτομο που διακατέχεται από τέτοιες επιθυμίες, ενδέχεται να θεωρήσει πως είναι κάτι “φυσιολογικό” για τον ίδιο και δεν επιδέχεται αλλαγή. Πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσουμε πως η σεξουαλικότητά μας είναι μέρος του εαυτού μας και να δίνουμε την προσοχή που της αρμόζει. Η σιωπή δεν θα λύσει καμία απορία μας, κανένα πρόβλημά μας, αντιθέτως, θα εντείνει και το ίδιο αλλά και την ντροπή μας.
Έλεγχος έντονων συναισθημάτων και ορμονικών αλλαγών κατά την εγκυμοσύνη
Από την στιγμή που θα γίνει γνωστή μια εγκυμοσύνη, όλη η ζωή, τόσο της γυναίκας όσο και του άντρα, μεταβάλλεται. Η καθημερινότητα, οι συμπεριφορές, τα συναισθήματα αλλάζουν. Στους ρόλους που έχουμε καθημερινά (σύζυγος, παιδί, εργαζόμενος, αδερφός) προστίθεται και αυτός του γονέα, το οποίο από μόνο του είναι μια μεγάλη αλλαγή. Η προσαρμοστικότητα αποτελεί ένα προσόν το οποίο, σε ορισμένους είναι “έμφυτο”, ενώ σε άλλους χρονοβόρο.
Οι μεταπτώσεις στην διάθεση είναι πολύ συχνές, τα εναλλασσόμενα συναισθήματα χαράς και λύπης είναι έντονα, ο φόβος για το άγνωστο διογκώνεται, η υπομονή μας εξαντλείται. Ο σεβασμός σε όσα νοιώθουμε, η έκφρασή τους και η φροντίδα που μπορούμε να βιώσουμε από αγαπημένα μας πρόσωπα μπορεί να λειτουργήσουν ανακουφιστικά στο νέο αυτό βήμα της ζωής μας. Ακόμη και οι εβδομάδες μετά τον τοκετό είναι μια διαδικασία μάθησης. Ας μην είμαστε λοιπόν σκληροί με τον εαυτό μας κι ας μην αμφισβητούμε την ικανότητά μας ως γονείς. Θα τα καταφέρουμε!
Διαταραχές προσωπικότητας (συγκεκριμένα μοτίβα συμπεριφοράς)
Οι διαταραχές προσωπικότητας ορίζονται από μια σειρά μακροχρόνιων, άκαμπτων μοτίβων συμπεριφοράς, τα οποία προκαλούν ψυχική δυσφορία ή δυσλειτουργικότητα σε τομείς όπως η γνωστική λειτουργία, τα συναισθήματα, οι σχέσεις και ο έλεγχος των παρορμήσεων. Είναι πολύ σημαντικό, σε αυτό το σημείο, να τονίσω πως δεν πρέπει να υποπέσουμε στην παγίδα της “αυτοδιάγνωσης”.
Όλοι μας σκεφτόμαστε, συμπεριφερόμαστε και αισθανόμαστε με τρόπους που θα μπορούσαν να ταιριάζουν με συμπτώματα των διαταραχών αυτών, όχι όμως στον άκαμπτο και υπερβολικό βαθμό που απαιτείται για την ένταξη σε αυτές. Συνεπώς, όταν τα συγκεκριμένα μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς μας γίνονται εμπόδια στην καθημερινότητά μας, οφείλουμε να θορυβηθούμε και να τα επεξεργαστούμε. Η τελειομανία, η υποτακτική συμπεριφορά, η ναρκισσιστική διάθεση, η καχυποψία, η αίσθηση ανεπάρκειας, η έντονη επιζήτηση προσοχής και η παρορμητικότητα είναι κάποια ενδεικτικά παραδείγματα.
Η προσωπικότητά μας είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μας, ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας, ο τρόπος που αισθανόμαστε και αντιδρούμε απέναντι στα διάφορα ερεθίσματα που δεχόμαστε, είναι η “κληρονομιά” μας. Απαιτείται μεγάλη θέληση και προσπάθεια για να κατορθώσουμε να αλλάξουμε και να μετριάσουμε τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Το πρώτο βήμα που καλούμαστε να κάνουμε είναι να εντοπίσουμε και να παραδεχτούμε τα ενοχλητικά μας στοιχεία και, σταδιακά, να τα αποβάλλουμε από μέσα μας.
Ψυχοθεραπεία εφήβων (14 ετών και άνω)
Όλοι γνωρίζουμε πόσο έντονοι χαρακτήρες είναι οι έφηβοι. Οι απότομες εναλλαγές στην διάθεσή τους, το ξέσπασμα νεύρων, η “απολυτοσύνη” τους – ή όλα ή τίποτα -, η ισχυρογνωμοσύνη τους, πολλές φορές μας ενοχλεί, μας προβληματίζει, μας σοκάρει. “Είσαι στην εφηβεία, θα σου περάσει”, είναι μια φράση που ακούμε ουκ ολίγες φορές.
Η διάχυτη μελαγχολία, ο φόβος για το μέλλον, η υπερκινητικότητα, ο θυμός, η βιασύνη να μεγαλώσουν είναι γνώριμα χαρακτηριστικά. Επειδή οι έφηβοι είναι νομικά ανήλικοι, έχουμε την τάση να τους αντιμετωπίζουμε σαν να μην είναι πλήρως σε θέση να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις. Αλλά ότι και να θέλουμε για αυτούς ή ότι και αν μπορεί να βλέπουμε σε αυτούς, η επιλογή του αν θα δεχθούν τη βοήθειά μας είναι πάντα δική τους.
Ίσως αυτό που έχουν περισσότερο ανάγκη οι έφηβοι από τους “μεγάλους” είναι να τους αφουγκραστούν, να τους νιώσουν, να προσπαθήσουν να δουν μέσα από τα μάτια τους, να μην προσπαθήσουν να τους αλλάξουν. Μην ξεχνάμε: όλοι μας υπήρξαμε κάποτε έφηβοι.